Ons afweersysteem
Het TIMID richt zich op immuun fouten die een rol spelen bij het ontstaan van ziekten zoals diabetes type 1, de darmziekten Coeliakie en Crohn en Colitis Ulcerosa, gewrichtsziekten Spondylosing Artritis en de transplantatie-afstotingsziekte “graft versus host disease”. Het grote probleem van deze immuun gemedieerde ontstekingsziekten is dat de ziekte heel erg kan verschillen van patiënt tot patiënt en daardoor moeilijk te behandelen is. Er zijn sterke aanwijzingen dat er op grond van de immuun-gemedieerde achtergrond een verband is tussen deze verschillende aandoeningen. Het TIMID onderzoek is erop gericht om een nieuwe indeling (taxonomie) te maken in deze ontstekingsziekten aan de hand van het immunologische profiel dat ontstaat door een bepaalde immuun fout. Door een nieuwe indeling te maken hopen de onderzoekers gemene delers te vinden, waarmee ze beter kunnen voorspellen welke behandeling bij welke patiënt werkt.
Grafische samenvatting van het TIMID onderzoek project
_______________________________________________________________
Ons afweersysteem beschermt ons tegen ziekteverwekkers zoals bacteriën en virussen. Wanneer we eenmaal met een ziekteverwekker in aanraking zijn geweest, zijn we vervolgens beschermd, we zijn immuun. Vaccinatie is op dit principe gebaseerd. Ook kanker door ontspoorde lichaamscellen pakt het afweersysteem aan. Zonder een goed werkend afweersysteem kunnen we eenvoudig weg niet leven. Alleen maakt het afweersysteem soms een foutje en richt het zich tegen het eigen lichaam met heel nare gevolgen. Zo valt bij diabetes type 1 het afweersysteem de alvleesklier aan en bij reuma de gewrichten. Er zijn veel meer ziekten waarbij het afweersysteem een cruciale rol speelt. Coeliakie bijvoorbeeld, waar het afweersysteem tegen onschuldige gluten-eiwitten reageert en de ziekte van Crohn waar een afweerreactie tegen de darmmicroben tot ontsteking in de darm leidt.
Afweerreacties zijn ook betrokken bij het ontstaan en in stand houden van diverse huidafwijkingen, dikkedarmkanker en afstotingsreacties na stamceltransplantatie. Al deze ziekten worden daarom aangeduid met “afweer gemedieerde ontstekingsziekten”, in het Engels ”immune mediated inflammatory diseases”, afgekort IMID. Het grote probleem van IMID is dat de ziekte heel erg kan verschillen van patiënt tot patiënt en daardoor moeilijk te behandelen is. Het aantal mensen met IMID stijgt sterk. Onze levensstijl speelt hierbij een grote rol. Zo hebben betere hygiëne en veranderde eetgewoontes grote invloed op de samenstelling van onze darmmicroben. Zolang het afweersysteem en de darmmicroben met elkaar in balans zijn, is er namelijk niets aan de hand. Verstoring van dit evenwicht zou tot ziekte kunnen leiden, in de darm zelf of op andere plekken in het lichaam. Bepalingen van de darmmicroben in patiënten met IMID laten zien dat zij een andere samenstelling van darmmicroben hebben. Het is alleen niet duidelijk of dit verstoorde evenwicht tussen afweersysteem en darmmicroben oorzaak of gevolg is van IMID.
Doel van het onderzoek en onderzoeksvragen:
De hypothese van ons onderzoek is daarom als volgt: verstoring van de balans tussen het afweersysteem en darmmicroben spelen een belangrijke rol in IMID, zowel in de darm als elders in het lichaam.
Doel: Door de verstoorde reactie afweercellen op darmmicroben in IMID-patiënten in kaart te brengen willen we beter kunnen voorspellen hoe de ziekte zich zal ontwikkelen en welke medicatie de patiënt nodig heeft.
Dit leidt tot de volgende deelvragen voor zowel verschillende IMID als de gezonde situatie:
1. Wat is de samenstelling van het afweersysteem?
2. Welke (ontstekings) stoffen produceren de afweercellen?
3. Welke interacties zijn er tussen het afweersysteem en de darmmicroben?
4. Hoe kunnen we het afweersysteem met medicijnen en behandelingen weer in balans krijgen?
De verwachting is dat we verschillende vormen van IMID beter kunnen onderscheiden als we niet kijken naar het zieke orgaan maar juist naar de fout in het afweersysteem. Hierdoor zouden we patiënten veel gerichter kunnen behandelen op basis van de gevonden afweerfout en ongewenste bijwerkingen van medicijnen voorkomen. Onze aandacht gaat hierbij met name uit naar T-cellen, dit type afweercel is specifiek betrokken bij een deel van de IMID hieronder aangeduid met “TIMID”. De volgende TIMID zullen worden onderzocht: diabetes type 1, darmkanker, de darmziekten Coeliakie en Inflammatory Bowel Disease (Crohn en Colitis Ulcerosa), de gewrichtsziekten Juveniele idiopathische artritis en Spondylosing Artritis en de transplantatie-afstotingsziekte “graft versus host disease”.
De studie uitgevoerd door het TIMID Consortium wordt geleid door Dr. Janneke Samsom (Erasmus MC) en Prof. Dr. Frits Koning (LUMC): “Het unieke aspect van ons onderzoek is dat we de foutieve immuunrespons bestuderen bij ziekten, ongeacht of de ziekte de darm, huid of gewricht beïnvloedt. Hiermee hopen we beter te kunnen voorspellen welke behandeling voor welke patiënt werkt. ” Zegt Samsom.
Voor meer informatie: